Enhanced Family Pension Rules 2025: अंतर्गत केंद्र सरकारने फॅमिली पेंशनधारकांसाठी एक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. Department of Pension and Pensioners’ Welfare (DoPPW) च्या नव्या निर्देशांनुसार, आता मृत सरकारी कर्मचाऱ्याच्या दोन्ही पालकांना दरवर्षी स्वतंत्रपणे लाइफ सर्टिफिकेट सादर करणे बंधनकारक करण्यात आले आहे. या नियमामुळे पेन्शन प्रक्रियेत पारदर्शकता वाढणार असून चुकीच्या देयकांना आळा बसणार आहे.
दोन्ही पालकांना दरवर्षी लाइफ सर्टिफिकेट देणे आवश्यक
पूर्वी अनेक प्रकरणांत एक पालक निधन पावल्यावरही दुसऱ्याला वाढीव दराने पेंशन दिली जात होती. या गैरव्यवहारावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरकारने नवा नियम लागू केला आहे. दोन्ही पालकांनी दरवर्षी स्वतंत्र लाइफ सर्टिफिकेट सादर केल्यासच पेंशन सुरू राहील. प्रमाणपत्र न दिल्यास पेंशनची रक्कम तात्पुरती थांबवली जाऊ शकते.
वाढीव फॅमिली पेंशन म्हणजे काय?
वाढीव फॅमिली पेंशन ही अशी सुविधा आहे जी मृत सरकारी कर्मचाऱ्याच्या पालकांना आयुष्यभर मिळते. जर दोन्ही पालक जिवंत असतील तर मृत कर्मचाऱ्याच्या शेवटच्या पगाराच्या 75% इतकी पेंशन मिळते, पण जर फक्त एकच पालक जिवंत असेल तर ती रक्कम 60% पर्यंत कमी होते. या व्यवस्थेमुळे दोन्ही पालकांना आर्थिक सुरक्षितता मिळते.
लाइफ सर्टिफिकेट म्हणजे काय आणि ते कधी द्यायचं?
लाइफ सर्टिफिकेट म्हणजे पेन्शनधारक अजूनही जिवंत असल्याचं अधिकृत प्रमाणपत्र. हे प्रमाणपत्र दरवर्षी ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर या कालावधीत बँक किंवा अधिकृत केंद्रात सादर करावं लागतं. 80 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या वरिष्ठ नागरिकांना हे प्रमाणपत्र 1 ऑक्टोबरपासून सादर करण्याची परवानगी आहे. नागरिकांना आता ‘जीवन प्रमाण पोर्टल’द्वारे हे प्रमाणपत्र ऑनलाइनही जमा करता येतं.
Read Also: Suzuki Victoris CBG: पेट्रोलला टाटा! बायोगॅसवर धावणारी भारताची पहिली ग्रीन SUV
निवृत्तीनंतर मृत्यू झाल्यास पेंशन हक्क कायम
सरकारच्या नवीन नियमांनुसार, जर सरकारी कर्मचारी सेवानिवृत्तीनंतर निधन पावला, तरी त्याच्या कुटुंबाला 7 वर्षे किंवा त्या कर्मचाऱ्याच्या अपेक्षित 67 वर्षांच्या वयापर्यंत वाढीव पेंशन मिळेल – जे आधी येईल त्यापर्यंत. या नियमात 65 वर्षांनी निवृत्त होणारे सरकारी डॉक्टर आणि अधिकारी देखील समाविष्ट आहेत.
सरकारचा उद्देश, पारदर्शक व जबाबदार पेंशन व्यवस्था
या बदलामागे केंद्र सरकारचा उद्देश म्हणजे पेन्शन वितरणात पूर्ण पारदर्शकता आणि जबाबदारी आणणे. पूर्वी चुकीच्या पद्धतीने दिल्या जाणाऱ्या पेन्शनमुळे सरकारी तिजोरीवर अनावश्यक भार पडत होता. आता प्रत्येक लाभार्थ्याची वेळोवेळी पडताळणी होऊन योग्य व्यक्तीलाच पेन्शन दिली जाईल.
फॅमिली पेंशनधारकांनी लक्षात ठेवाव्यात या गोष्टी
- दोन्ही पालकांनी दरवर्षी स्वतंत्र लाइफ सर्टिफिकेट सादर करणे आवश्यक आहे.
- प्रमाणपत्र वेळेत न दिल्यास पेंशन तात्पुरती थांबेल.
- बँक, पोस्ट ऑफिस किंवा डिजिटल माध्यमातून सादर करता येईल.
- पालकांपैकी एकाचा मृत्यू झाल्यास त्याची नोंद पेंशन विभागात करणे गरजेचे आहे.
- नियमितपणे पेंशन स्थिती तपासून घेणे लाभदायक ठरेल.
Enhanced Family Pension Rules 2025 हा निर्णय पेंशन व्यवस्थेत सुधारणा घडवणारा टप्पा आहे. दोन्ही पालकांना स्वतंत्र लाइफ सर्टिफिकेट सादर करण्याची अट लागू झाल्याने पारदर्शकता, जबाबदारी आणि शिस्तबद्धता वाढणार आहे. सरकारच्या या निर्णयामुळे लाखो कुटुंबांना लाभ होणार आहे.
डिस्कलेमर: ही माहिती केंद्र सरकारच्या DoPPW विभागाच्या अधिसूचनेवर आधारित आहे. प्रत्यक्ष अंमलबजावणीसाठी कृपया अधिकृत सरकारी दस्तऐवज व वेबसाइटचा संदर्भ घ्यावा.