manoj jarange patil Biography: जर तुम्हाला पण जाणून घ्यायची असेल की मनोज जरांगे पाटील कोण आहेत तर तुम्ही एकदम योग्य ठिकाणी आला आहात. महाराष्ट्र मराठा आरक्षणाचा प्रश्न अनेक वर्षांपासून चर्चेत आहे. पण 2023 मध्ये जालना जिल्ह्यातील अंतरवली-सराठी गावातून सुरू झालेल्या आंदोलनानंतर या लढ्याला नवं रूप मिळालं आणि केंद्रस्थानी आले मनोज जरांगे पाटील.
साध्या शेतकरी कुटुंबातून आलेला हा तरुण कार्यकर्ता आज मराठा समाजाचा सर्वात मोठा आवाज बनला आहे. 2024 मध्ये सरकारने स्वतंत्र 10% आरक्षणाचा कायदा केला, पण मनोज जरांगे पाटील यांची मागणी आहे की मराठा समाजाला थेट OBC आरक्षणात समाविष्ट केलं जावं. सध्या 27 ते 29 ऑगस्ट 2025 दरम्यान ते पुन्हा एकदा मुंबईत मोठ्या आंदोलनासह भूउपोषनाला सुरुवात करत आहेत. त्यामुळे संपूर्ण राज्याचं लक्ष त्यांच्या आंदोलनाकडे लागलं आहे.
Manoj Jarange Patil Biography
- जन्म: 1 ऑगस्ट 1982, मातोरी गाव, बीड जिल्हा
- गावाशी नाळ: जालना जिल्ह्यातील अकुर्शनगर/अंतरवली-सराठीशी त्यांचा राहण्याचा संबंध
- शिक्षण: 12 वी पर्यंत शिक्षण पूर्ण
- पार्श्वभूमी: शेतकरी कुटुंब, साधं ग्रामीण जीवन
- कुटुंब: पत्नीचे नाव “सुमित्रा/सौमित्रा” असं विविध ठिकाणी नोंदलं गेलं आहे, त्यांना मुलं आहेत
आंदोलनाचा प्रवास व महत्वाची टप्पे
- 2008–2018: मराठा आरक्षणासाठी वेगवेगळ्या ठिकाणी मोर्चे, निदर्शने होत होती. या काळात मनोज स्थानिक पातळीवर कार्यकर्ते म्हणून सक्रिय होते आणि पुढे त्यांनी स्वतःची “शिवबा संघटना” उभी केली.
- 1 सप्टेंबर 2023: जालना जिल्ह्यातील अंतरवली-सराठी येथे त्यांच्या उपोषणावेळी पोलिसांनी केलेल्या लाठीचार्जनंतर ते राज्यव्यापी चेहरा बनले.
- जानेवारी 2024: जालना ते मुंबई मोर्चा; आजाद मैदानात उपोषण करण्याची परवानगी, सरकारशी चर्चा आणि आश्वासनानंतर मोर्चा थांबवला.
- फेब्रुवारी 2024: महाराष्ट्र विधानसभेत मराठा समाजासाठी स्वतंत्र 10% आरक्षणाचा कायदा मंजूर. मात्र, मनोज जरांगे यांनी ही मागणी अपुरी असल्याचं सांगत OBC आरक्षणात मराठ्यांना जागा देण्याचा आग्रह कायम ठेवला.
विचार आणि प्रमुख मागण्या
मनोज जरांगे पाटील यांची भूमिका स्पष्ट आहे मराठा समाजाला स्वतंत्र आरक्षण नव्हे, तर थेट OBC आरक्षणाच्या चौकटीत समाविष्ट करून कायमस्वरूपी आणि कायदेशीरदृष्ट्या टिकणारं समाधान द्यावं. म्हणूनच त्यांनी अनेक वेळा अनिश्चितकालीन उपोषणं, मोर्चे आणि रॅल्या काढल्या.
प्रभाव आणि वादग्रस्त प्रसंग
- 2024 चा कायदा: त्यांच्या आंदोलनामुळेच सरकारवर दबाव आला आणि 10% आरक्षणाचा कायदा मंजूर झाला.
- OBC विरुद्ध मराठा: या मागणीमुळे राज्यात OBC आणि मराठा आरक्षणावरून मोठा राजकीय वाद निर्माण झाला.
- जालना लाठीचार्ज: 2023 मधील घटनेनंतर राज्य सरकारवर जोरदार टीका झाली.
आत्ताचे लाईव्ह अपडेट्स
- मुंबई मोर्चा आणि धरना: 27 ऑगस्टपासून जालना ते मुंबई मोर्चा सुरू, 29 ऑगस्ट रोजी आजाद मैदानावर उपोषण. पोलिसांनी गर्दीवर 5,000 लोकांची मर्यादा ठेवली आहे.
- सरकारच्या हालचाली: OBC प्रश्न सोडवण्यासाठी कॅबिनेट उपसमितीची स्थापना आणि OBC/SEBC विद्यार्थ्यांना जात पडताळणीसाठी 6 महिन्यांची मुदतवाढ.
- मनोज यांचा इशारा: “29 ऑगस्टपासून भूख हडताल” – OBC आरक्षणात 10% कोटा लागू करण्याचा अल्टीमेटम.
- गणेशोत्सवाच्या पार्श्वभूमीवर: मुंबई पोलिस आणि प्रशासनाने खास तयारी केली आहे.
इतर काही माहिती
- चित्रपट: 2024 मध्ये “संगर्ष योद्धा मनोज जरांगे पाटील” या नावाने मराठी बायोपिक चित्रपट प्रदर्शित झाला.
- साधेपणा: जालना जिल्ह्यातील साध्या वातावरणातून आलेले मनोज यांनी कमी संसाधनांतून मोठं आंदोलन उभं केलं.
निष्कर्ष: मनोज जरांगे पाटील यांनी मराठा आरक्षणाचा मुद्दा पुन्हा एकदा महाराष्ट्राच्या राजकारणात आणि समाजात केंद्रस्थानी आणला आहे. 2024 चा 10% कायदा हा एक टप्पा असला तरी त्यांची मूळ मागणी OBC आरक्षणात समावेश करण्याचीच आहे. 29 ऑगस्ट 2025 रोजी सुरू होणारं मुंबईतील उपोषण हे या लढ्याचं पुढचं महत्वाचं पाऊल ठरणार आहे. पुढचं चित्र सरकारच्या निर्णयांवर आणि सामाजिक सहमतीवर अवलंबून असेल.